Afscheid nemen (bestaat niet)
Bon Jovi met It’s My Live was het lijflied van schoonzus Tiny die afgelopen zondag is overleden, slechts 77 jaar oud. Deze week was haar afscheid in Middelburg met mooie toespraken, veel bloemen, muziek en foto’s. Familie, vrienden, kennissen en bekenden kwamen haar een laatste groet brengen en de nabestaanden hun medeleven betuigen. De bijeenkomst begon en eindigde met haar favoriete muziek van Bon Jovi en tussen de toespraken werd muziek van Krezip, Adele en Ed Sheeran gedraaid. Aan het einde van de bijeenkomst mochten alle aanwezigen een roos op de kist leggen en daarna buiten een erehaag vormen om Tiny uitgeleide te doen naar het crematorium. Ondanks dat de aanleiding treurig is, is een afscheid ook een ontmoeting van en met allerlei bekenden, die je soms lang niet hebt gezien of gesproken. Maar na een paar uurtjes is het allemaal achter de rug en gaat ieder zijns weegs. In dit geval blijft broerlief alleen achter na een huwelijk van 59 jaar. Hij zal zijn leven opnieuw moeten inrichten, maar heeft gelukkig een hele goede band met zijn kinderen, kleinkinderen en achterkleinkinderen. Maar toch, hij is vanaf nu alleen thuis.
In Nederland is een afscheid, vind ik, wel een beetje korte, kale en soms ook kille bedoening. Ga maar na.
- Na binnenkomst teken je een condoleanceregister.
- Vaak is de familie afgezonderd in een familiekamer, alhoewel dat in dit geval niet zo was.
- Na een seintje van de begrafenisondernemer mag je, na het uitzetten van je mobiele telefoon, plaatsnemen in de aula, achter de familie, die al binnen is en bedroefd voor zich uitkijken.
- Een foto van de overledene op een groot scherm en veelal ook een foto op de kist.
- Muziek wordt gedraaid en als iedereen binnen is neemt de begrafenisondernemer of begeleider het woord.
- De eerste spreker wordt aangekondigd, gevolgd door muziek en het tonen van allerlei soorten foto’s uit heden en verleden.
- Het geheel herhaalt zich een aantal maal
- De ‘zitting’ eindigt met een individuele groet bij de kist. Klaar.
- Op naar het condoleren van de familie en naar de koffie met cake of een broodje; dan wordt het vaak nog gezellig.
- Na twee uurtjes is het voorbij.
- Uiteraard zijn er uitzonderingen, zo vind ik een dienst in een kerk vaak intenser, zeker als er dan ook nog een graflegging volgt.
Vooraf aan de afscheidsbijeenkomst zijn het hectische dagen voor de nabestaanden. Direct na het overlijdensmoment komt de uitvaartonderneming in beeld en moet er een hoop geregeld worden. Familie informeren. Wat gebeurt er in de tussentijd met het stoffelijk overschot? Thuis opgebaard of in de koeling? Waar, wanneer en hoe gaat de uitvaart eruitzien? Zodra dat bekend is kunnen de kaarten en de advertentie worden opgesteld en kunnen de enveloppen worden geschreven. Vaak gebeurt dat allemaal al op de eerste dag, samen met het verdriet door het overlijden van de geliefde. Hierna is het tijd om foto’s uit te zoeken, muziekkeuzes te maken en toespraken voor te bereiden.
Het zijn drukke dagen voor de nabestaanden die uiteindelijk eindigen na de uitvaart. Dan wordt het stil en kan de echte verwerking beginnen, die is voor iedereen anders is. Betreft het een crematie dan komt over een paar weken de as beschikbaar en kan de urn worden opgehaald bij het crematorium. Bewaren of verstrooien? Dat is weer een volgende stap. Het proces eindigt uiteindelijk na enkele weken met het versturen van bedankkaartjes of gedachtenis prentjes en eventueel een advertentie in de krant.
Vanaf de eerste week komen de officiële instanties direct in actie en schrijven aan de erven van de overledene. De belastingdienst, de banken, gemeente laten van zich horen en is actie vereist, zoals belastingaangifte doen en erfbelasting aanvraag indienen. Abonnementen opzeggen, te naam stelling aanpassen (zéker als de man is overleden) en ga zo maar door. Veel werk te doen.
Maak er een gedenkwaardige week van.