Komma

De regering, bij monde van premier Mark Rutte, heeft op 19 december jl. excuses aangeboden voor het slavernijverleden van Nederland. Slavernij werd in 1863 bij wet afgeschaft, 160 jaar geleden. De tot slaaf gemaakten moesten nog tot 1873 gedwongen op de plantages werken. Op 1 juli 2023 is dat precies 150 jaar geleden. Nazaten, groeperingen en regering herdenken en vieren sinds 2002 elk jaar tijdens Keti Koti dat de slavernij werd afgeschaft in de toenmalige koloniën Suriname en het Nederlands Caribisch gebied. Keti Koti betekent “ketenen gebroken” in de Surinaamse taal Sranantongo. Vóór 19 december ontstond er veel commotie en discussie of dit wel het juiste moment was om excuses aan te bieden en zou dat niet moeten op 1 juli 2023? Ging het nu om de excuses of nog meer om eventuele herstelbetalingen aan de nazaten? De regering heeft gelukkig doorgezet en haar excuses aangeboden maar met een komma. Kortom, er kan nog wat volgen. Zo wordt verwacht dat Koning Willem Alexander op 1 juli aanwezig zal zijn tijdens Keti Koti en dan ook excuses zal aanbieden. Namens wie eigenlijk, namens ons Nederlanders? Ik begrijp heel goed dat slavernij een verschrikkelijk fenomeen was en mensonwaardig, maar dat na 150 jaar de nazaten nog een claim kunnen leggen op de staatskas lijkt me wat overdreven. Met een fonds met daarin een flink bedrag, er wordt gesproken over 200 miljoen euro om ons meer bewust te maken van ‘ons’ verleden, kan ik goed leven. Dat begint natuurlijk met aanpassingen in het onderwijs, waar we de kinderen vertellen over ons verleden en daar hoort de slavernijgeschiedenis ook bij. 

Er werd nog wel een rechtszaak gevoerd door zes stichtingen uit de Amsterdamse Bijlmer: Eer en Herstel, Wi Kon Na Wen, Afro-Caribische Levensbeschouwing en Spiritualiteit, Wi Sten en Keti-Koti, en de lokale multiculturele zender Mart. Ze voelden zich ‘vernederd’ omdat de datum zonder overleg is bepaald. Uitstel gevraagd en genoemde stichtingen wilden dat er een herstelfonds komt voor nazaten van de slachtoffers van de slavernij, het discriminerende woord neger strafbaar wordt gesteld en Zwarte Piet uit het publieke domein moet verdwijnen. Alleen met het inwilligen van deze en nog meer eisen zouden de partijen akkoord gaan met de publieke excuses van het kabinet op 19 december. De organisaties wilden ook dat het kabinet een concreet routeplan gaat presenteren dat net zo lang duurt totdat “de achterstelling van de nazaten is opgelost”. Zo willen ze bijvoorbeeld dat Nederland de binnenlandse schuld van de Caribische eilanden en Suriname gaat kwijtschelden. Het herstelfonds moet daarnaast zwarte culturele instellingen en instituten structureel gaan financieren. De rechter ging niet mee met verzoek om uitstel en dus kon Mark de excuses aanbieden. Dat deed hij in het gebouw van het Rijksarchief in Den Haag. Was dat nu een toepasselijke plek? Tegelijkertijd waren zeven ministers van het kabinet in Suriname en de Nederlandse Antillen om na de toespraak van Rutte toelichting te geven op de inhoud van de toespraak. Niet overal werden de excuses direct aanvaard. Uit diverse commentaren bleek wel dat men onder de indruk was van de toespraak en de excuses, maar wat komt er achter komma?

Er komt dus nog een volgend hoofdstuk in dit bizarre verhaal, maar dat moeten betrokkenen nu wel gaan schrijven en wie weet is het op 1 juli 2023 af.

Zou er ooit een moment komen dat Poetin, als de oorlog met Oekraïne is afgelopen, zijn excuses gaat aanbieden aan de inwoners van Oekraïne? En, Vladimir, doe dat tevens aan de bevolking van Rusland, die van niets wist en om de tuin werd geleid met nepnieuws. Kortom het is voor de gehele wereld beter als je nu stopt met die oorlog en Oekraïne met rust laat. Bouwen wij het weer op of heb jij nog een herstelfonds in gedachten?

Maak er een mooie en veilige jaarwisseling van!