Wij, de kiezers, zitten nu al 213 dagen of precies 7 maanden te kijken naar een politieke poppenkast, dat heet in deftige Haagse termen: formeren. Na een turbulente verkiezingscampagne waarin we werden doodgegooid en overspoeld met alle goede plannen van de deelnemende politieke partijen door de partijleiders, is het sindsdien ijselijk stil. De pers probeert het wel en mondjesmaat krijgen ze een statement, maar die zijn dan wel heel algemeen en nietszeggend. Je zal maar politiek journalist zijn in deze formatieperiode, dan sta je hoofdzakelijk te wachten in het gebouw van de Tweede Kamer. Lijkt een beetje op vissen. Je zit te wachten op iemand die helemaal niet komt of liever hapt. Als ze naar binnengaan bij de (in)formateur zeggen ze niets en als ze er uitkomen ook niet, hoogstens: “We hebben een goed gesprek gehad”. Aan zo’n krantenkop hebben we helemaal niets. Je zou als kiezer wel een uurtje mee willen kijken en luisteren bij de gevoerde gesprekken. Maar goed, een paar weken geleden waren ze er eindelijk uit en lag er een hoofdlijnenakkoord tussen de PVV, VVD, NSC en BBB.
Wilders premier, want hij was de grote winnaar van de verkiezingen, maar nee, want dat vonden de andere partijen geen goed idee. Geert deed water bij de wijn, maar dit betekende dat de andere partijen geen premier mochten leveren, wel een vicepremier. De vier partijleiders c.q. onderhandelaars gaan straks terug naar de blauwe fauteuils in de Tweede Kamer en kunnen ze uitrusten van zeven maanden onderhandelen achter gesloten deuren. Ze gaan weer deelnemen aan de openbare debatten met de oppositie, die al in de startblokken staat om het nieuwe kabinet aan te vallen en weg te krijgen. Geert aan de kant als premier en daar kwam Dick Schoof uit zijn hoge hoed om Mark Rutte op te volgen als minister-president. Dick Schoof? Een doorwinterde rijksambtenaar met als laatste functie secretaris-generaal bij het ministerie Justitie en Veiligheid. Op 2 juli staat het Kabinet-Schoof op het bordes bij de Koning en kunnen alle demissionaire ministers en staatsecretaris op wachtgeld.
Het zoeken naar ministers en staatsecretarissen was nog wel een dingetje. Zo ging kandidaat-minister en vicepremier namens de PVV, Gidi Markuszower, kopje onder en kwam niet door de screening van de AIVD. Waarom, we zullen het voorlopig niet of helemaal niet te weten komen. Fleur Agema wordt nu vicepremier namens de PVV. Agema is een door de wol geverfde volksvertegenwoordiger, maar minister en vicepremier is wel wat anders. We gaan het zien. Elke dag kwamen kandidaat-ministers en -staatssecretarissen een voor een op bezoek bij het duo formateur Van Zwol en premier-kandidaat Schoof. Die ontvangst werd gefilmd en uitgezonden. Eerst gaf Van Zwol een hand en dan Schoof en bracht van Zwol de kandidaat naar zijn stoel en zei dan: “De stoel staat al klaar.” Een laatste foto en de deur ging dicht. Na het gesprek kwamen ze langs de pers en opnieuw, net als op de heenweg, werd er weer niet veel gezegd en beperkte dat zich opnieuw weer tot: “We hebben een goed gesprek gehad”.
Nu alle kandidaat-ministers en -staatssecretarissen bekend zijn, mogen ze alleen of in plukjes opdraven in de Tweede Kamer voor hoorzittingen. Die duren alles bij elkaar een hele week, maar wat levert dat op. Niets, niets en nog eens niets. De Tweede Kamer deed dit voor het eerst en wat mij betreft nemen ze binnenkort het besluit om dit direct weer af te schaffen. Wat een poppenkast. Ik heb een paar van die hoorzittingen gevolgd, die werden strak geregisseerd met een vast protocol. De kandidaat introduceert zich (4 minuten), waarna vragen volgen, steeds door één kamerlid tegelijk, waarop de kandidaat antwoord geeft. Volgende vraag, enz., enz. Geen discussie, alleen vraag en antwoord. Was iedereen aan de beurt geweest, dan volgde een volgende rond, etc. Ik heb wat langer gekeken naar de ondervraging van beoogd minister van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking, Reinette Klever namens de PVV. Tot nu was ze zakelijk directeur van omroep Ongehoord Nederland en heeft daarbij ook wel de nodige krasse uitspraken gedaan. Haar achtervolgde de uitspraak over ontvolking. Die uitspraak kwam overigens uit de mond van PVV-partijgenoot Marjolein Faber en die is nu beoogd minister van Asiel en Migratie. Klever kan er ook wat van met de uitspaak dat het afschaffen van het eigen risico in de zorg kan worden betaald door het afschaffen van de ontwikkelingshulp. En juist over dat laatste wordt ze nu minister. Doet Geert dat nou allemaal expres om deze mensen op deze posten te zetten? Het zijn zware, maar ook wel luxe banen en deze mensen (Klever en Faber) zouden, gezien hun achtergrond en standpunten, deze ministersposten niet moeten willen, maar het pluche en de status van het ministerschap zijn schijnbaar te aantrekkelijk. Laat we hopen dat het kabinet maar kort bestaat.
Maak er een zomerse week van (dat wordt wel eens tijd).