Vroeger, ja vroeger, was 3 oktober de dag waar ik als Leidenaar een jaar lang naar uitkeek en voor spaarde, Leidens Ontzet. Het feest begon al op 2 oktober met de taptoe. 
Alle Leidse scouting, sport- en cultuurverenigingen lopen hun traditionele ronde door de binnenstad van Leiden. De verenigingen presenteren zich aan Leidenaren en mensen uit de Leidse regio in een ‘lint van licht’ met fakkels. Zelf heb ik een keer meegelopen namens de gymnastiek- en turnvereniging, ik meen met D.O.S., maar alle clubs in Leiden zijn in 2016 gefuseerd tot Gymsport Leiden. Ook heb ik een keer meegelopen namens basketbalvereniging Bona Stars. Na een nachtje slapen begon het feest pas echt. Om 7 uur klinkt de reveille op het Stadhuisplein, waarna in De Waag het uitdelen van haring en wittebrood begint. Je hebt 3 oktober niet gevierd als je niet eerst je haring en wittebrood hebt opgehaald. De haringmeester verzekert je ervan dat de haring elk jaar van uitstekende kwaliteit is. Als je niet van haring houdt, is de uitreiking een feest op zich. Naast de haring krijg je een heerlijk wittebrood. Het Geusje, een oer-Leids broodje, is een vloerbrood van ongeveer 400 gram, met een ouwel van de 3 October Vereeniging. Meesterbakker Van Maanen brengt het historische karakter terug naar de maatstaven van deze tijd. Zo kan elke Leidenaar genieten van een smakelijk Geusje. De haring is niet schoongemaakt. Voor wie moeite heeft met het schoonmaken van de haring, staat buiten de top van het Katwijks haringsnijdersgilde klaar om te helpen. Terwijl je wacht en leert, maken zij je haring schoon. En is er Koraalzang in het Van der Werfpark. Koraalzang is een traditionele samenzang van psalmen en liederen, vaak begeleid door een fanfare of koor. De koraalzang herdenkt de bevrijding van Leiden in 1574 en drukt dankbaarheid uit voor vrijheid en saamhorigheid. Het is dus niet zomaar een muzikale activiteit, maar een moment van bezinning vóór de vrolijke feesten beginnen waarna de kermis losbarst. ’s Middags is de Grote Optocht en de dag wordt afgesloten met vuurwerk. Aan het einde van de middag was mijn gespaarde geld allang opgemaakt op de kermis en ging ik tussendoor even naar huis om hutspot te eten en nog wat geld te bietsen bij mijn ouders, wat meestal wel lukte. Op 3 oktober ziet het de gehele dag zwart van de mensen op de kermis en eveneens op de warenmarkt die langs de singels is opgesteld. Dan loop je echt stapvoets, zo druk is het.
Vroeger, ja vroeger, was het centrum van Leiden op 3 oktober helemaal afgesloten met tijdelijke slagbomen voor het verkeer. Wilde je als Leidenaar met de auto het centrum in of uit, dan moest je een vergunning aanvragen bij de gemeente. Omdat wij in het centrum woonden, vlak bij het lunapark en de warenmarkt, vroeg mijn vader die vergunning aan, zodat hij op die dag mijn opa en oma vanuit Sassenheim kon ophalen.
Zoals eerder gezegd, ’s middags was er de Grote Optocht met elk jaar weer een ander thema. Dit jaar was dat bijvoorbeeld: ‘Als een komeet’. Mensen stonden rijen dik om de optocht te zien. Je moest wel op tijd een plekje zoeken om wat te kunnen zien en daarna veel geduld hebben voordat de optocht zich aandiende. Elk jaar weer presteerden de deelnemers het om grote gaten te laten vallen tussen de diverse wagens en muziek en dan ging de sjeu er wel een beetje vanaf.
Ik ben al jaren niet meer op 3 oktober in Leiden geweest, maar wie weet ga ik dat in de toekomst toch nog een keertje doen om gewoon het gevoel weer eens te proeven. Vanuit Zeeland is dat wel te doen, maar aan de andere kant houdt het me ook weer tegen.
Dit jaar zou het sowieso niet zijn gelukt, want ik moest onder de scan en gezondheid gaat altijd voor. Verder heb ik dit jaar helemaal geen tijd om naar Leiden af te reizen, want er moet volop worden geklust om op tijd klaar te zijn voor de komst van onze nieuwe huisgenoot eind oktober; nog maar drie weken te gaan. Zeeland heeft zo zijn eigen tradities in het eerste weekend van oktober ofwel rond of op 3 oktober en dat is de Kustmarathon. Zo ook dit jaar met op vrijdag de Ladiesrun, op zaterdag de hardloop marathon en op zondag de wandelmarathon. De deelnemers aan de marathons lopen de 42 km van Burg-Haamstede naar Zoutlande. Daarbij moeten ze over de Oosterscheldekering en vanaf Vrouwenpolder een groot deel over het strand. Dit jaar was de stormachtige wind de grootste tegenstander en was het ook nog eens hoogtij.
Ik zou me wel twee keer hebben bedacht.