‘Het land van de duizend heuvels’ zoals Rwanda wel wordt genoemd is een land in Centraal- en Oost-Afrika en is een zogenaamd binnenland omdat het niet aan zee grenst. Ik was er ooit in de buurt, namelijk ten noorden van Rwanda in het mooie Oeganda, dat weer ‘Het land van de zeven schoonheden’ wordt genoemd. Kigali is de hoofdstad van het land dat ongeveer net zo groot is als België met 14 miljoen inwoners. De officiële taal is Kinyarwanda, maar men spreekt er ook Frans, Engels en Swahili. Betalen doe je er natuurlijk in de Rwandese frank (RWF). Zouden ze weten wat de Euro is en zouden ermee kunnen afrekenen. De keuken bestaat veel uit bananen, cassave, aardappelen en maïs, vaak met bonen. Hmmm, zeker als het om de bananen gaat, want die eet ik bijna elke dag, maar dan wel in de Griekse yoghurt.
Dat was kort het land Rwanda, nu gaan we daar fietsen en niet zomaar fietsen. Ik heb het over de ‘2025 UCI Road World Championships’. Voor het eerst in de geschiedenis vond het Wereldkampioenschap Wielrennen plaats op het Afrikaanse continent, van 21 t/m 28 september. In Rwanda is men gek van wielrennen. Veel Rwandezen verdienen hun bestaan met fietsen onder andere de potato cyclists van Musanze. In Rwanda zie je heel veel fietskoeriers rondrijden. Denk dan niet aan de koeriers die wij hier in Nederland kennen. In Rwanda worden enorme vrachten achter op de fiets gebonden en vervoerd naar de omliggende dorpen buiten de hoofdstad Kigali. De potato cyclists zijn de drijvende kracht achter de lokale economie. Hun fietsen zijn niet altijd in goede staat en hebben geen versnellingen. Bergop wordt er gelopen en met duizelingwekkende vaart wordt er afgedaald. Zonder helm, zonder goede rem! De koeriers binden een stuk autoband om hun schoenen om extra te kunnen remmen.
Terug naar het WK. Het parcours dat de renners en rensters moesten afleggen was mega zwaar door de vele hoogtemeters, inclusief een kasseienstrook, de warmte en Rwanda ligt zelf al op 1500 meter hoogte. Zo hebben de elite mannen, de bekende profrenners zoals Pogačar,, Evenepoel en Arensman, 267,5 km afgelegd met daarin 5.475 hoogtemeters, veel klimmen dus. Belangrijke klim in de ronde is de Mount Kigali, een klim van 6 km met gemiddeld 7% stijging en op sommige stukken 13%. De winnaar werd, niet heel verrassend, de Sloveen Tadej Pogačar, die daarmee zijn wereldtitel uit 2024 prolongeerde. Naast de elite mannen hebben de elite vrouwen, met onze Demi Vollering, hun koers gereden en greep de Canadese Madeleine Vallieres Mill de wereldtitel, tot ieders verrassing. Riejanne Markus werd vijfde en Demi Vollering slechts zevende. Er waren tevens wegwedstrijden en tijdritten voor zowel junioren, onder 23 en de elite. Er was ook een Elite Mixed Relay. Dat laatste is een tijdrit voor drie heren en daarna voor drie vrouwen. De tussentijdmeting vindt plaats nadat de tweede heer is gefinisht en eindtijd nadat de tweede vrouw over de eindstreep komt. Deze koers werd gewonnen door Australië. Was er dan nog Nederlands succes? Zeker, bij de tijdritten voor de junioren gingen de regenboogtruien naar Nederland. Twee keer het Wilhelmus voor Megan Arens die verrassend wereldkampioene werd bij de vrouwen en bij de mannen voor Michiel Mouris die de streepjestrui over zijn schouders mocht trekken. Bij de elite vrouwen was er bij de tijdrit een zilveren en bronzen plak voor respectievelijk Anna van der Breggen en Demi Vollering. Van der Breggen zat lang op de hotseat, maar moest uiteindelijk plaats maken voor de Zwitserse Marlen Reuser.
Ondanks de sportieve primeur hangt er een omstreden schaduw over het WK Wielrennen dit jaar. Rwanda ligt internationaal onder vuur vanwege autoritair leiderschap, gebrek aan persvrijheid en aanhoudende mensenrechtenschendingen. Critici spreken van “sportswashing” door de UCI: het gebruik van een groot sportevenement om de reputatie van het regime op te poetsen. Tegenstanders vinden het onverantwoord dat de wielerunie bewust koos voor een land met zo’n beladen politiek klimaat. Voorstanders daarentegen benadrukken dat dit WK een unieke kans bood om het Afrikaanse wielrennen te ontwikkelen en miljoenen fans op het continent te inspireren. Zou dat laatste zijn gelukt of blijven de Rwandezen potato cyclists?
Ik heb het de afgelopen week natuurlijk moeten doen met de televisiebeelden via Eurosport en NPO1 en het geheel zag er schitterend en professioneel uit. Bij de tijdritten werd gestart vanuit de overdekte BK Arena met veel trommelgeroffel en vond de finish plaats buiten bij het Convention Centre.
Op naar het WK van 2026 in Montreal, Canada.